Opzet van de kadernota
Wij bieden u deze Kadernota 2026 – 2029 aan. Met de omvorming van Perspectiefnota naar Kadernota verschuift het zwaartepunt van het begrotingsproces voor u naar het begin van dit proces. Dit versterkt de kaderstellende verantwoordelijkheid van de raad. Deze eerste Kadernota is daarbij een bijzondere: het document richt zich op een begrotingsjaar waarin gemeenteraads-verkiezingen plaatsvinden en een nieuwe bestuursperiode start. Consequentie daarvan is dat wij ons in deze Kadernota richten op de afronding van het huidige raadsakkoord, collegeprogramma en verder alleen autonome ontwikkelingen opnemen. Keuzes voor nieuw beleid zijn verbonden aan de nieuwe bestuursperiode.
In deze kadernota schetsen we ontwikkelingen en daaruit voortvloeiende noodzakelijke of wenselijke bijstelling van activiteiten voor de komende jaren om onze huidige ambities te kunnen blijven realiseren. Via deze Kadernota leggen wij die aan u voor, voorzien van een indicatief extra budget dat daarvoor gewenst is. Wij brachten deze ontwikkelingen zo goed en breed mogelijk in beeld. Dit brede inzicht is naar onze mening behulpzaam om (1) nu besluiten in het juiste perspectief te kunnen nemen en (2) een aanloop te maken naar de nieuwe bestuursperiode en de onderwerpen te benoemen die daarin naar verwachting aandacht vragen.
Wij doen in deze Kadernota 2026 – 2029 een voorstel voor de onderwerpen en budgetten die wat ons betreft opgenomen worden in de begroting 2026 – 2029. We hanteerden daarbij het uitgangspunt dat wij reeds in gang gezette verplichtingen zo volledig mogelijk opnemen en daarvoor dekking aanbieden. Dit zijn ook structurele verplichtingen die effect op de nieuwe bestuursperiode hebben. Discussie kan ontstaan of we dit niet aan een nieuw bestuur moeten overlaten. Wij vinden dat niet passend en zorgvuldig: alles dat binnen uw kaders in deze bestuursperiode in gang is gezet én extra budget vraagt, dragen wij graag goed aan een nieuw bestuur over. Zodat vanuit een solide basis de nieuwe periode vormgegeven kan worden zonder “open eindjes”.
Uiteraard kunt u als raad daar anders naar kijken. Dat is ook precies de functie van dit nieuwe document: vroegtijdig het debat voeren over noodzakelijke of gewenste keuzes zodat uitwerking in de begroting gericht plaatsvindt. Die gerichte uitwerking betekent onder andere het vertalen van het "wat" naar het "hoe" en scherpte aanbrengen in de benodigde budgetten.
Financieel beeld en financiële kaders
In deze Kadernota geven wij u een eerste beeld van de verwachte ontwikkeling van onze financiële positie. Omdat wij bijvoorbeeld nog niet kunnen beschikken over de meicirculaire 2025 gemeentefonds, is er één zekerheid: dit financiële beeld wijzigt nog. Maar op basis van de Voorjaarsnota 2025 van het Rijk schetsen we via een bandbreedte de mogelijke uitkomsten zodat we die informatie in ons financieel beeld meenemen. Zo komt er indicatief beeld van de financiële ruimte die er is om nieuwe budgetten in de begroting op te nemen.
Ook leggen wij u via deze Kadernota een aantal financiële kaders voor zoals te hanteren indexatiepercentages voor verhoging van budgetten en belastingen / heffingen.
Met elkaar leren
Voor ons allemaal is het instrument “kadernota” nieuw. Dat betekent dat we in dit eerste jaar zeker tegen onderwerpen aanlopen (inhoud / proces) die we volgend jaar anders willen doen. Ook dat is een functie van de Kadernota dit jaar: met elkaar leren hoe we dit document zo goed mogelijk gebruiken. Door tijd te nemen om die leerpunten met elkaar te bespreken, leggen we het fundament voor verdere versterking van het document in de volgende jaren
Leeswijzer
Na deze inleiding volgt een hoofdstuk met de bestuurlijke hoofdlijn. In dit hoofdstuk beschrijven wij welke keuzes we voor 2026 e.v. voorstellen. In het derde hoofdstuk gaan wij meer gedetailleerd in op de ontwikkelingen per pijler en de keuzes die voorliggen. Ieder hoofdstuk start met de ambitie en doelen zoals opgenomen in onze meerjarenbegroting en noemt de focuspunten zoals eerder door u vastgesteld. Deze focuspunten vormen daarna het indelingsprincipe voor de beschreven ontwikkelingen. Het vierde en laatste hoofdstuk beschrijft onze financiële positie, het verwachte begrotingssaldo 2026-2029 na de geschetste ontwikkelingen en financiële kaders.