Algemeen

Voor u liggen de jaarstukken 2024. De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. In het jaarverslag is per programma de verantwoording over het gevoerde beleid opgenomen. De paragrafen staan in het teken van de (financieel) beheersmatige aspecten die ten grondslag liggen aan het gevoerde beleid. In de jaarrekening wordt een financiële verantwoording gegeven. De gemeentelijke vermogenspositie komt tot uitdrukking in de balans. Daarnaast worden per programma de financiële verschillen tussen begroting en rekening toegelicht.

Hieronder worden beknopt de inhoudelijke en financiële uitkomsten over 2024 weergegeven.

In de Perspectiefnota 2024-2027 zijn externe ontwikkelingen beschreven die van strategisch belang zijn in meerjarenperspectief. Hieronder rapporteren we  specifiek op de ontwikkelingen waar de raad richtinggevende uitspraken over deed (op anticiperen) voor de opstelling van de programmabegroting. 

Opvolging richtinggevende uitspraken:

Uitspraak raad:
De uitwerking van de visie op “Toekomstbestendige maatschappelijke accommodaties” vraagt om voldoende financiële middelen voor de benodigde projectorganisatie, de bestaande urgente huisvestingsmaatregelen bij maatschappelijke accommodaties en voor de benodigde toekomstige investeringen op basis van de gebiedsgerichte uitwerkingsplannen. Het is wenselijk om de financiering daarvan te betrekken bij de integrale afweging in de voorbereiding van de programmabegroting 2024-2027.

In de programmabegroting 2024 is een eerste stap gemaakt om aanvullende middelen te ramen. Zoals hierna te lezen valt bij "resultaten programmaplan", zijn in 2024 de nodige activiteiten uitgevoerd in het kader van toekomstbestendige maatschappelijke accommodaties.

Uitspraak raad:
Het realiseren van de gemeentelijke woningbouwopgave van circa 1800 woningen voor 2030 vraagt allereerst om een vernieuwde lokale woonagenda en daarbij om extra personele capaciteit. Het is wenselijk om de financiering van deze extra personele capaciteit te betrekken bij de integrale afweging in de voorbereiding van de programmabegroting 2024-2027, waarbij het opstellen van de woonagenda voorrang krijgt boven overige activiteiten binnen deze opgave.

De woonagenda is in 2024 vastgesteld.

Uitspraak raad:
De Regio Stedendriehoek, waarvan de gemeente Epe deel uit maakt, heeft extra personele capaciteit nodig om ruimtelijke opgaven te kunnen realiseren. Het is wenselijk de financiering van de extra personele capaciteit bij de Regio Stedendriehoek te betrekken bij de integrale afweging in de voorbereiding van de programmabegroting 2024-2027.

Deze middelen zijn toegekend waardoor de Regio Stedendriehoek de noodzakelijke activiteiten kon uitvoeren.

In deel 1 van deze jaarverantwoording staat het programmaplan. In de programmabegroting 2024 - 2027 stond aangegeven wat we wilden bereiken en welke activiteiten we daarvoor zouden uitvoeren. Het  collegeprogramma is hiervoor de basis en staat ook apart vermeld.

In deze verantwoording geven we aan of er gedaan is wat afgesproken was.  Dit  vindt u terug bij de elf programma’s. Hieronder vermelden we een aantal speerpunten van beleid in 2024.

• Het nieuw integraal huisvestingsplan (IHP) onderwijsvoorzieningen is in uitvoering, o.a. de grootschalige renovatie van RSG Noord-Oost Veluwe.
• De uitwerking van het nieuwe accommodatiebeleid kreeg o.a. een vervolg bij sportpark De Wachtelenberg, sportcentrum De Wieken en de bibliotheek Epe.
• Het beleidsplan spelen, bewegen en ontmoeten is opgesteld (vaststelling in 2025).
• Het inkoopproces Beschermd Wonen is afgerond en diverse activiteiten uit de Hervormingsagenda Jeugd zijn in uitvoering.

• Voor diverse woningbouwplannen zijn de trajecten voor bestemmingsplannen afgerond c.q. in de afrondende fase zoals voor ’t Slath, Kopermolen en Kerkenland.
• Diverse bestemmingsplannen zijn vastgesteld zoals voor Kanaalweg, Griseeweg en Klimopstraat in Epe, Kloosterhof in Oene, en de Smutsstraat in Vaassen.
• Definitief ontwerp doorfietsroute Epe - Apeldoorn is vastgesteld en vanuit het mobiliteitsplan zijn de fietsoversteek Eekterweg en aanpassing hoofdweg Emst gerealiseerd.
• Er is in huisvesting voorzien voor opvang van ontheemden en een onderzoek naar een asielzoekerscentrum is gestart.
• Er is gestart met het opstellen van de Regionale Energiestrategie 2.0
• De fietspaden Niersenseweg en Boerweg zijn vernieuwd.
• De herinrichting Dorpscentrum Oene is uitgevoerd.
• Er is gestart met het opstellen van het beleidsplan Integraal Beheerplan Openbare Ruimte (IBOR) .
• Het Handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP) is vastgesteld.

• Voor het Toeristisch Overstap Punt locatie Vaassen is gewerkt aan de voorbereiding van een nieuw plan
• Via accountmanagers zijn de ondernemers en agrariërs extra ondersteund
• Er is extra ingezet op de minimaregelingen 

• De visie ‘Samen verder” is vastgesteld en nadere uitwerking ter hand genomen.
• Fase 1 van het project financiële en inhoudelijke doorlichting begroting is afgerond.
• De rechtmatigheidsverantwoording is geïmplementeerd.
• Het nieuwe sturingsconcept voor de organisatie is per 1 juli 2024 in werking getreden.

Van de 106 geplande activiteiten zijn er 72 afgerond. Van de 34 niet afgeronde activiteiten bevindt een groot aantal zich in de afrondende fase. Voorbereidingen zijn getroffen en werkzaamheden uitgevoerd, de bestuurlijke besluitvorming vindt in 2025 plaats. Dit geldt voor activiteiten zoals de inclusieagenda, cultuur-historisch beleidskader, uitvoeringsplan integraal en inwonersgericht werken, beleidsplan begraven en het inmiddels vastgestelde klimaatadaptatieplan. Daarnaast zorgden externe factoren ervoor dat we activiteiten niet konden afronden, bijvoorbeeld juridische procedures (Eekterveld) of de netcongestie  (aardgasvrije wijken).

Ook zijn er activiteiten waarbij we bewust een pas op de plaats maakten, bijvoorbeeld om goed recht te doen aan inwonersparticipatie (ontvangstlocatie Cannenburgh, fietspad Epe-Oene) en regionale ontwikkelingen mee te kunnen nemen (woonzorgagenda). Bij een beperkt aantal activiteiten was capaciteitsgebrek de oorzaak van het niet kunnen afronden. Dit geldt voor het opstellen van het Integraal beheersplan Openbare Ruimte, het actualiseren van het handhavingsbeleid en het opstellen van het economisch beleid. 

Saldo boekjaar
Het boekjaar 2024 wordt afgesloten met een voordelig saldo van afgerond € 7,2 miljoen nadat € 3,5 mln. is toegevoegd aan bestemmingsreserves . In het onderdeel Jaarrekening is per programma een financiële analyse opgenomen, waaruit kan worden afgeleid welke verschillen ten opzichte van de begroting tot dit resultaat hebben geleid. Hierin zijn verschillen groter dan € 100.000 opgenomen, voor de baten en lasten afzonderlijk. Voor de salariskosten en de kapitaallasten, die op nagenoeg alle programma's voorkomen,  is een totaalanalyse opgesteld, die in bijlage 1 en 2 bij deze jaarstukken zijn opgenomen. In een aantal gevallen is een (voor- of nadelig) resultaat op een beleidsveld, overeenkomstig de systematiek in de begroting, verrekend met een reserve. Daardoor heeft dit geen invloed op het uiteindelijke resultaat van de jaarrekening.
Het resultaat wordt in hoofdlijnen verklaard door voordelen (ten opzichte van de begroting na wijziging) die zijn ontstaan bij de inkomsten uit de algemene uitkering uit het gemeentefonds (€ 0,7 miljoen), een  voordeel op de uitkering van het Rijk voor onderwijs / opvang van ontheemden uit Oekraïne (€ 2,6 mln.), een voordeel op de salariskosten door het moeilijk kunnen vervullen van vacatures (€ 1,1 miljoen), een voordeel op de kapitaallasten door latere start van projecten (€ 0,8 miljoen), voordelen op Jeugdzorg, leerlingenvervoer en onderwijsachterstandenbeleid (€ 0,8 miljoen) en een lagere bijdrage aan het exploitatietekort Lucrato / niet bestede middelen breed offensief (€ 0,4 miljoen). Daarnaast diverse kleinere andere verschillen waartegenover nauwelijks nadelen staan.

Net als bij de jaarrekening 2022 en 2023 wordt bij de bestemming van het financiële resultaat voorgesteld om het voordeel bij de opvang van ontheemden uit Oekraïne toe te voegen aan de reserve huisvesting vluchtelingen, statushouders en overige doelgroepen en het overige deel van het resultaat aan de algemene reserve.

Ontwikkeling vermogenspositie
Het eigen vermogen, inclusief het nog te bestemmen resultaat, groeit van € 81 miljoen per 1 januari 2024 naar € 92 miljoen per 31 december 2024, een groei van afgrond € 11 miljoen. Naast het hiervoor genoemde rekeningresultaat van ruim € 7 miljoen stijgt het eigen vermogen verder door toevoeging van een aantal niet bestede budgetten (voornamelijk in het sociaal domein) aan bestemmingsreserves en/of lagere onttrekkingen aan bestemmingsreserves omdat bijvoorbeeld kapitaallasten vertraagd zijn.

Financiële kengetallen
Deze financiële ontwikkelingen hebben ook een positief effect op de diverse financiële kengetallen zoals opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicomanagement. De solvabiliteit komt met 74% hoger uit dan de voor 2024 geraamde 69%.